برند بوک چیست + همه چیز درباره برند بوک که باید ازش بدونین

برند بوک ها عموما دنبال اهداف زیر هستن :

• جایگاه برند رو ارتقا میده
• هماهنگی و هم‌ جهتی کارمندان رو باهمدیگه حفظ میکنه
• برند رو با استراتژی که در کسب و کار به کار رفته هم راستا میکنه

دلیل استفاده کسب و کارها از برند بوک چیست و چرا مهم است؟

ممکنه فکر کنین که بیزینس شما نیازی به برند بوک ها نداره اما جالبه بدونین که همه ی کسب و کار ها برای اینه که از یکپارچگی عناصر بصری خودشون مطمئن بشن به این راهنما نیاز دارن. یه مثال واضح و ساده :

فرض کنین که برای کسب و کارتون یه طراح گرافیک و طراح سایت استخدام میکنین که این طراح وظیفه داره تمام عناصر مثل رنگ برند، لوگو، طراحی سایت، کارت های تبلیغاتی و کلا چیزاییکه مربوط به هویت بصری میشه رو طراحی کنه.

حالا فرض کنین که بعد از چند سال تصمیم میگیرین که طراح دیگه ای رو به مجموعه خودتون اضافه کنین تا بخشی از کار شما رو انجام بده، اینجا شما مسئول یاد دادن به فرد جدیدی میشین که به شما اضافه شده. پس باید تمام جزییات بضری برند رو در اختیارش قرار بدین که اگه برند بوک داشته باشین این کار خیلی خیلی راحت تر میشه. برند بود شامل :

• معرفی برند
• راهنمای لوگو
• نمایه رنگ
• فونت ها
• برچسب ها
• تولید محتوا
• تصاویر
• متن تصویرها (اینفوگرافیک ها)
• ساختار صفحه
• خط مشی روابط عمومی یا PR
• باید ها و نباید ها

اگه فریلنسر هم باشین و با مشتریان مختلفی کار میکنین، برند بوک میتونه بهترین راه برای از سرگرفتن کاری باشه که چند ماه قبل انجام میدادین. برند بوک یه راهنمای خیلی خوب برای رنگ و فونت و خلاصه چیزایی هست که توی هویت بصری کسب و کارتون به کار بردید.

باید با جزییات کامل باشه یا …؟

برند بوک ها بسته به نوعی که دارن و میزان بزرگ بودن برند (پیچیدگی کسب و کار، تعداد عناصر بصری و اقلام بازاریابی تولیدی) حجم های مختلفی میتونه داشته باشه، از یک صفحه تا ۱۰ ها صفحه ی مختلف.

مثلا طراحی سایت ساده ای مثل طراحی تک لوگو، تایپوگرافی و رنگ های مسخض که محصولی فیزیکی خارج از سایت نداره میتونه نهایتا یک صفحه داشته باشه. حالا فرض کنین که شرکتی بزرگ با بخش های مختلف که رسانه و تبلیغات گسترده ای رو داره احتمالا باید به برند بوکی قطور نیاز داشته باشه.

مهم ترین بخش هایی که باید رعایت کنین

عناصری که در برند بوک کسب و کار کوچیک ثبت میشه با کسب و کار بزرگ خیلی فرق داره، اما به طور کلی برند بوک ها شامل بخش های مهم و مشترک زیر هستن :

۱ – معرفی برند

داستان برندتون چیه؟ تاریخچه تغییرات هویت بصری و داستان برند شما باید تو این بخش قرار بگیره. داستان برند میتونه شامل ایده شکل گیری کسب و کار، اعضای تشکیل دهنده مثل فاندر، کوفاندر و اعضای تیم به همراه چشم اندازی که در پیش دارین باشه. بدون بخش معرفی برند، نه کارمندان و نه افراد جدیدی که به تیم شما اضافه میشن نمیتونن درک درستی از سابقه و جایگاه فعلی داشته باشن و این قضیه دشوار میشه.

۲ – راهنمای لوگو

لوگو رو میشه مهم ترین بخش از هویت بصری هر برند و مثل امضای شرکت دونست. اگه راهنمای درستی در دسترس نباشه، لوگو‌ها رو میشه اندازشونو به اشتباه زد یا حتی رنگشون رو با طبف رنگی متفاوت درآورد که میتونه یه فاجعه باشه! معمولا بیزینس ها چند نمونه لوگو دارن که از هرکدوم در موقعیت های مختلف استفاده میکنن :

• لوگو‌ی رنگی یا سیاه‌ و سفید برای وب‌سایت و شبکه های اجتماعی
• لوگو برای چاپ
• لوگو برای برچسب‌ ها
• لوگوی عمودی یا افقی

بدون برند بوک که رنگ ها، اندازه ها و شکل های تموم لوگو ها رو شقاف و با جزییات درج کرده باشه، به یادآوردن تمام جزییات کاری سخت و طاقت فرسا به حساب میاد!

۳ – نمایه رنگ ها

اگه دقت بکنین، هر برند یه ترکیب رنگی داره که مشتریان و کاربرانش وقتی اونو میبینن به یاد برند میوفتن. مثلا کوکا‌کولا با قرمز تداعی میشه، اسکایپ و فیسبوک با آبی، اپل با سیاه یا سفید یا خاکستری. برند‌ بوک‌ ها باید حافظ هویت برند باشن و رنگ‌ های مورد‌ استفاده رو به شکل واضح قرار بدن.

۴ – فونت ها

هر برند درکنار لوگو که منحصر به فرد خودش هست از فونت یا مجموعه فونت هایی ویژه خودش (مثل رنگ و لوگو) استفاده میکنه. برند بوک میتونه نمونه هایی از فونت هاییکه مورد استفاده قرار میگیره رو با توضیحات کامل زیر هست :

• اندازه فونت در مرورگر، موبایل یا چاپی
• اندازه در دستگاه های کوچیک یا بزرگ
• پررنگ ، ایتالیک یا زیر خط داشتن

۵ – برچسب ها

بعضی از شرکت ها لوگوی خودشونو با جملاتی کوتاه که بهشون برچسب یا شعار برند همراه میکنن. برچسب ها هدف برند، بازار هدف و محصولات یا خدمات رو به خوبی مشخص میکنه.

البته برچسب ها میتونه توی کمپین های خاص یا موارد خاص استفاده بشه مثل استفاده پای امضای ایمیل یا تیکت های پشتبانی، تبلیغات تلویزیونی و رادیویی و…. کاربرد برچسب ها میتونه متفاوت باشه و برند بوک میتونه زمان، مکان و شیوه استفاده از آنها رو به طور کامل شرح بده.

۶ – تولید محتوا

در کسب و کار، فرد یا افراد مختلفی وظیفه ی تولید محتوای متنی و مولتی مدیا مثل صوت و تصویر رو بر عهده دارن. یکی دیگه از استفاده های برند بوک اینه که اونها رو در اختیار تولیدکنندگان محتوا قرار میدن تا سبک نوشتاری دستشون بیاد و یک دستی محتوا رو توی همه جا اعم از سایت و شبکه های اجتماعی و حتی رسانه های چاپی حفظ کنن. به‌ این‌ ترتیب، تموم نویسندگان از کلمات، ساختار‌ های زبانی، قواعد و نشانه‌ گذاری‌ های واحدی استفاده میکنن و از هم گسیختگی پیش نمیاد.

۷ – تصاویر و متن تصویر ها

تو این قسمت از برند بوک تموم عکس هاییکه میتونه توی طراحی ها مورد استفاده قرار بگیره معرفی میشه. ممکنه یه برند از یه سبک خاص از عکس مثل عکس با رنگ مات یا تمرکز روی وسط عکس استفاده کنن که همگی اینها به همراه نمونه عکس ها باید توی برند بوک قرار بگیره.

۸ – ساختار صفحه

ساختار صفحه فقط توی وب سایت ها موضوعیت نداره و باید بدونین که توی برند بوک و المان های اون هم تاثیرگذاره ! بروشور تبلیغاتی خیلی از برند‌ ها سه‌ لتی هست یا تموم تبلیغات آنها نسبت یک‌ سوم دارن: مثلا یک‌ سوم متن و دو‌ سوم تصویر. پس حتما این مستندات باید توی برند بوک باشه تا دست طراح برای طراحی باز باشه.

۹ – خط مشی روابط عمومی در برند بوک چیست

خط مشی روابط عمومی درباره ی مسئولان روابط عمومی برند، نمایندگان سازمان و مسیر‌ها و ابزار‌های ارتباطی سازمان رو تشریح میکنه. مثلا برای اینکه بدونین دقیقا توی شبکه اجتماعی چطور باید جواب مشتری رو بدین، خط‌ مشی‌ های شبکه های اجتماعی در شیوه پاسخ‌ دادن به پرسش‌ ها و شکایت‌ ها رو مشخص میکنه. این موضوع در جاهای دیگه مثل سایت صدق میکنه.

۱۰ – باید ها و نباید ها در برند بوک چیست

این بخش به نظرم یه بخش فوق العاده در برند بوک ها به حساب میاد. تو این بخش میشه تعریف کرد که چه عناصر بصری باید وجود داشته باشه و چه چیزهایی نباید وجود داشته باشه. مثلا برند بوک های قدیمی اسکایپ یه بخشی داشتن که میگفت چه ” کلماتی رو دوست داریم ” و چه ” کلماتی رو دوست ندارم ” و به این ترتیب مشخص میشد که چطور باید عمل کنن. یا مثلا توی برند بوک اپل نشون میداد که چه کارهایی رو نباید توی طراحی لوگوی اپل انجام داد.

توصیه هایی که برای مفید بودن برند بوک چیست؟

خلق یه برند بوک کارآمد زمان بر هست اما راهگشای خیلی از چیزها در طول زمان میتونه باشه و نمیشه به این راحتیا دست کم گرفتش! اینجا میخوام ۱۰ تا توصیه ی مهم برای مفیدتر کردن برند بوک بهتون بگم :

۱ – مخاطب اصلی شما کیست؟

قبل از تدوین برند بوک باید ببینین که برای چه طیف مخاطبی دارین اونو آماده میکنین. اگه مخاطب شما خارج از حیطه شماست و مثلا برای افراد سایر بخش های خودتون مثلا بخش مشتری مداری دارین تهیه میکنین، ارائه اطلاعات فنی زیاد کارآمد نیست.

همین طور استفاده از اطلاعات فنی برای برند بوک هاییکه دست مشتریان و سرمایه گذاران میرسه ارائه اطلاعات فنی مثل کد رنگ یا راهنمای لوگو زیاد کارآمد نیست. هرچند بودن اونها کمک میکنه تا یه دید بهتر نسبت به شما داشته باشن.

۲ – ساده کار کن

اگه میخواین برند بوک شما با استقبال عمومی روبه رو بشه و خوندش برای هرکسی راحت باشه، سعی کنین به ساده ترین روش ممکن اونو تدوین کنین. در این صورت هرکسی میتونه با خوندنش متوجه هدف های شما بشه.

۳ – به سبک برند طراحی کن

درسته که توی برند بوک باید اعضا و اجزای برند به درستی و در راستای برند شما باشه اما این نکته رو نباید فراموش کنین که برند بوک هم یکی از اعضای برند شما محسوب میشه و باید به سبک برند خودتون طراحی کنین. این یعنی رنگ و لعابی که داخل برند بوک به کار میره باید با هویت برند شما سازگاری داشته باشه و هیچ گونه ضد و نقیضی نباشه.

۴ – خلاق باشین

برند بوک ها نماینده برند شما هستن پس هرچی میتونین باید توی اون خلاق باشین چراکه تاثیر زیادی روی طیف مخاطب های شما میذاره. مثلا الزامی نداره که برند بوک شما حتما پی دی اف بشه، میتونین اونو به صورت صفحه ای در سایت خودتون قرار بدین که با المان های گرافیکی جذاب اونو به مخاطب نشون بده.

۵ – مفید و دقیق

برند بوک باید طوری باشه که جای هیچ صحبت و سوء تفاهمی رو نذاره. سعی کنین اطلاعاتی که ارائه میشه مفید، کاربردی و دقیق باشه تا همه از درک اون بتونن تصمیم گیری درستی بکنن و هم راستا با ایده های شما باشن.

۶ – در دسترس باشین

اگه از لوگو، فونت‌ ها، رنگ‌ های جدیدی استفاده کردین و اونو توی برند خودتون تغییر دادین باید تغییرات جدید رو همه‌ جا اعمال کنین؛ ثبت کردن سابقه لوگو و تغییرات میتونه به شما کمک کنه تا همیشه از سیر روند کاری خودتون مطلع باشین و همه چیو یک جا داشته باشین.

۷ – در لحظه باشین

اگه هویت بصری خودتون رو به تازگی تغییر دادین باید همونو در همه جای برند خودتون از سایت و شبکه های اجتماعی گرفته تا لوگو و رنگ بندی اعمال کنین تا مشتری به تضاد برنخوره.

نمونه هایی از برند بوک های موفق

ارائه ی اطلاعات و بالا رفتن دانش کافی نیست! باید دست به کار بشین. برای اینک من در ادامه، نمونه هایی ایرانی و خارجی از برند بوک ها رو براتون گذاشتم تا بتونین تصمیم گیری درستی داشته باشین.