۳ روش بهینه سازی سایت برای چت بات هایی مثل ChatGPT

بهینه سازی سایت برای چت بات هایی مثل چت جی پی تی و امثال اون که قابلیت سرچ در وب رو دارن یه گزینه مهم برای سئو به حساب میاد. اما چطو ری باید این کار رو انجام بدیم؟ در ادامه همین مقاله آموزش سئو داخلی براتون کامل توضیح میدم.

اگه تا همین چند سال پیش فقط گوگل و بینگ بودن که باید حواسمون به الگوریتم‌هاشون می‌بود، حالا داستان فرق کرده. تو این یکی دو سال، هوش مصنوعی وارد دنیای جستجو شده و داره کم‌کم همه‌چی رو زیر و رو می‌کنه. الان ابزارهایی مثل ChatGPT، Perplexity، You.com و حتی مرورگرهای مجهز به Copilot مایکروسافت، دارن از محتوای سایت‌ها استفاده می‌کنن تا به سوالات کاربرا جواب بدن.

اما یه نکته خیلی مهم این وسط هست که خیلی از صاحبان سایت و تولیدکننده‌های محتوا هنوز متوجهش نشدن:

ربات‌های هوش مصنوعی اصلاً مثل گوگل صفحات وب رو نمی‌خونن!

بهینه سازی سایت برای چت بات ها

بذار راحت بگم، اگه محتوای سایتت برای بهینه سازی سایت برای چت بات ها قابل خوندن، در دسترس و سریع نباشه، اصلاً کاری بهت ندارن. یعنی حتی اگه یه مقاله عالی نوشته باشی، ممکنه هیچ‌وقت توی جواب‌های این ابزارها نشون داده نشی و این یعنی کلی فرصت دیده شدن و جذب ترافیک رو از دست دادی!

از اون طرف، خیلی از این ربات‌ها مثل ChatGPT-User و PerplexityBot، دارن از صفحه‌های عمومی وب استفاده می‌کنن، بدون اینکه لازم باشه گوگل وسط ماجرا باشه. پس اگه امروز سایتتو برای این نسل جدید از موتورهای پاسخ‌گو بهینه‌سازی نکنی، فردا ممکنه یه برند دیگه بیاد و جای تو رو بگیره، حتی اگه محتوای خیلی قوی‌تری نداشته باشه.

تو این مقاله قراره سه تا راهکار خیلی مهم و کاربردی بهت بگم که باهاشون می‌تونی سایتت رو برای ربات‌های هوش مصنوعی بهینه کنی. راهکارهایی که نه‌تنها بهت کمک می‌کنن تو پاسخ‌های AI دیده بشی، بلکه سئوی معمولی گوگل رو هم بهتر می‌کنن.

پس اگه می‌خوای بدونی:

• ربات‌های هوش مصنوعی چطور محتوا رو می‌خونن

• باید با فایل robots.txt چیکار کنی

• چطور ساختار و سرعت سایتتو تنظیم کنی

بیا با هم بریم سراغ مقاله…

تو این مقاله از آموزش سئو داخلی سایت قراره ۳ تا راهکار کاربردی و تضمینی بهت بدم که بدون دردسر محتوای سایتت برای ربات‌های هوش مصنوعی هم قابل خوندن و پردازش باشه. بیا بریم ببینیم چیکار باید بکنیم!

چرا اصلاً باید برای ربات‌های هوش مصنوعی بهینه‌سازی کنیم؟

تا چند وقت پیش، همه‌ی تمرکز ما تو سئو روی گوگل بود؛ این که الگوریتم‌هایش رو بشناسیم، محتوامون رو سئو کنیم، بک‌لینک بگیریم و منتظر بمونیم تا تو نتایج بیایم بالا. اما الان دنیای جستجو داره عوض می‌شه.

ربات‌های هوش مصنوعی مثل ChatGPT، Perplexity و حتی سیستم‌های داخلی موتورهای جستجو (مثل AI Overview گوگل) دارن خودشون مستقیماً از وب فارسی و انگلیسی محتوا می‌خونن، پردازش می‌کنن و جواب به کاربر می‌دن. دیگه منتظر نمی‌مونن گوگل براشون رتبه‌بندی کنه. این یعنی چی؟ یعنی الان یه جور جدید از «موتور جستجو» وارد بازی شده. ربات‌هایی که جواب‌گو هستن، نه فقط نشون‌دهنده‌ی لینک.

حالا چرا باید براشون بهینه‌سازی کنیم؟ دلایلش رو بخون:

۱. ربات‌های AI خودشون تصمیم می‌گیرن چی به کاربر نشون بدن

ربات‌هایی مثل ChatGPT و Perplexity ساختار گوگلی ندارن که فقط رتبه یک و دو مهم باشه. اونا کل محتوای صفحه رو بررسی می‌کنن، جواب رو خودشون استخراج می‌کنن و حتی لینک مستقیم به سایتت نمی‌دن مگر اینکه واقعاً براشون معتبر باشی. پس باید محتوایی بنویسی که هم دقیق باشه، هم ساختارش برای این ربات‌ها قابل فهم باشه.

۲. دیده شدن توی پاسخ‌های AI یعنی برندینگ رایگان

فرض کن کاربری از ChatGPT می‌پرسه: «بهترین زمان برای رزرو بلیط کیه؟» و توی جواب، بخشی از مقاله سایت تو نقل می‌شه. حتی اگه لینک نده، تو ذهن کاربر جا می‌افتی. اگه هم لینک بده، ترافیک مستقیم می‌گیری. این یعنی دیده شدن بدون اینکه حتی رتبه‌ یک گوگل باشی.

۳. AIها دارن رفتار کاربران رو شکل می‌دن

وقتی کاربرها ببینن با یه سوال ساده، یه جواب خوب و خلاصه از ChatGPT یا Perplexity می‌گیرن، احتمالاً خیلی کمتر سمت سرچ سنتی می‌رن. اگه توی این مدل سرچ حضور نداشته باشی، یعنی کم‌کم از بازی عقب می‌مونی.

۴. این فرصت هنوز اشباع نشده!

برخلاف گوگل که رقابت خیلی سنگینه و سال‌هاست همه دارن سئو می‌کنن، تو حوزه AI هنوز خیلی از سایت‌ها آماده نیستن. پس اگه الان شروع کنی، خیلی راحت‌تر می‌تونی دیده بشی و خودتو جا بندازی.

۵. خیلی از پلتفرم‌ها از همین الان دارن از محتوای سایت‌ها استفاده می‌کنن

مثلاً ChatGPT Plus، مرورگر داره و می‌تونه وارد لینک‌ها بشه. Perplexity به‌صورت لحظه‌ای سایت‌ها رو کراول می‌کنه. بعضی ابزارهای دیگه مثل Andi یا You.com هم همین مسیر رو می‌رن. اگه محتوای تو براشون قابل خوندن و سریع‌الوصول نباشه، به راحتی ازش می‌گذرن.

حالا بریم ببینیم چه فاکتورها و مواردی رو باید رعایت کنیم تا در چت بات ها بتونیم بهتر و بییشتر ظاهر بشیم:‌

۱. ساختار محتوای سایتت رو ساده، تمیز و قابل خوندن کن

ربات‌های هوش مصنوعی، مثل ChatGPT-User یا PerplexityBot، با اینکه خیلی هوشمندن، اما هنوزم یه سری محدودیت دارن. اونا نمی‌تونن مثل یه آدم واقعی بشینن و از روی یه صفحه سنگین و شلوغ پر از اسکریپت‌های عجیب و جلوه‌های خاص محتوا رو بخونن. واسه همین، مهم‌ترین کاری که می‌تونی انجام بدی اینه که ساختار سایتتو تا حد ممکن ساده و منطقی نگه داری.

ساختار ساده یعنی چی؟

یعنی اینکه محتوای صفحه باید از همون اول واضح، طبقه‌بندی‌شده و با عناصر استاندارد HTML ساخته شده باشه. مثلاً:

• عنوان اصلی با تگ <h1> باشه

• تیترهای بعدی با <h2> و در صورت نیاز <h3> استفاده بشن

• پاراگراف‌ها با <p>

• لیست‌ها با <ul> یا <ol>

• تصاویر با تگ <img> و متن جایگزین (alt)

وقتی ساختار صفحه به این شکل باشه، ربات به راحتی می‌تونه تشخیص بده که چه چیزی مهمه، ترتیب اطلاعات چیه، و کجا باید تمرکز کنه.

از جاوااسکریپت سنگین فاصله بگیر

بیشتر ربات‌های AI نمی‌تونن یا نمی‌خوان JavaScript اجرا کنن. یعنی اگه محتوای اصلیت با جاوا لود می‌شه (مثلاً متن مقاله‌ت توی یه تب داینامیک با کلی افکت لود می‌شه)، به احتمال زیاد اصلاً خونده نمی‌شه. تو این شرایط، ربات فقط یه صفحه خالی یا ناقص می‌بینه.

صفحات SPA یا فریم‌ورک‌های JS؟ مراقب باش

اگه سایتت با React، Vue یا سایر فریم‌ورک‌های SPA ساخته شده، حتماً از SSR (رندر سمت سرور) استفاده کن یا از ابزارهایی مثل Prerender.io برای رندر اولیه کمک بگیر. چون خیلی از ربات‌ها، مخصوصاً اونایی که به‌صورت آنی صفحه رو کراول می‌کنن، فقط HTML اولیه رو می‌بینن.

محتوای اصلی رو توی کدهای مخفی نذار

گاهی وقتا طراح‌ها میان برای اینکه یه ظاهر خاص بسازن، محتوا رو توی divهای با visibility:hidden یا display:none می‌ذارن و بعد با جاوا نشونش می‌دن. خب، ربات نمی‌فهمه باید اونجا رو بخونه. پس ساده‌ترین کار اینه که محتوای مهم رو از همون اول، به‌صورت قابل دیدن داخل HTML بنویسی.

از تگ‌های درست استفاده کن

نمی‌خواد برای تیتر یه بخش از استایل دستی استفاده کنی که شبیه تیتر بشه ولی در واقع یه تگ <div> ساده‌ست. استفاده از تگ‌های معنایی (semantic tags) مثل <header>, <main>, <article>, <section> کمک می‌کنه ربات‌ها بفهمن ساختار صفحه چیه.

یه نکته مهم درباره تجربه کاربری

ساده بودن ساختار نه‌تنها به ربات‌ها کمک می‌کنه، بلکه باعث می‌شه کاربر هم راحت‌تر بخونه، سریع‌تر اسکرول کنه و بیشتر توی سایت بمونه. یعنی هم به نفع سئوی سنتیه، هم به نفع هوش مصنوعی.

اگه می‌خوای ربات‌های AI بتونن محتوای سایتتو بفهمن، باید مثل یه معلم مهربون براشون همه‌چیو مرتب، ساده و بدون شلوغ‌کاری بچینی. یه HTML تمیز، یه ساختار منطقی، و حذف مواردی که مانع دسترسی ربات‌ها می‌شن، می‌تونه خیلی تو دیده شدنت تأثیر بذاره.

۲. حواست به فایل robots.txt باشه

تا حالا شده یه نگهبان دم در بذاری که مشخص کنه کی اجازه داره بیاد داخل سایتت و کی نه؟ فایل robots.txt دقیقاً همین نقش رو داره؛ یعنی به ربات‌ها (چه گوگل، چه ChatGPT، چه هر کدوم دیگه) می‌گه اجازه دارن به کدوم قسمت‌های سایت دسترسی داشته باشن و کدوم قسمت‌ها براشون بسته‌ست.

تا دیروز فقط باید حواسمون به ربات‌های گوگل و بینگ بود، ولی حالا با ظهور ربات‌های هوش مصنوعی مثل:

• ChatGPT-User

• PerplexityBot

• YouBot

• ClaudeBot

• CCBot و…

ماجرا یه کم پیچیده‌تر شده.

چرا باید دسترسی این ربات‌ها رو مدیریت کنیم؟

چون بعضی از این ربات‌ها فوق‌العاده مفیدن. میان محتوای سایتتو می‌خونن، تحلیل می‌کنن و در پاسخ‌ها به کاربر ازش استفاده می‌کنن (یعنی شما دیده می‌شی!). ولی بعضی‌های دیگه فقط برای جمع‌آوری داده‌های آموزشی یا حتی سواستفاده از محتوا ساخته شدن و هیچ سودی بهت نمی‌رسونن.

اگه دسترسی همه رو باز بذاری، ممکنه حجم زیادی از پهنای باندت مصرف شه و محتوای خاصت بی‌اجازه توسط سیستم‌هایی استفاده شه که حتی نامی ازت نمی‌برن!

چه ربات‌هایی رو اجازه بدیم؟ کدوما رو ببندیم؟

این بسته به استراتژی برند و نوع سایتت داره، ولی پیشنهاد کلی اینه:

• به ربات‌هایی که نتایجشون به کاربر نشون داده می‌شه (مثل ChatGPT و Perplexity) اجازه بده

• به ربات‌هایی که فقط برای جمع‌آوری داده‌های AI هستن و خروجی نمی‌دن (مثل CCBot) دسترسی نده

نمونه کد فایل robots.txt برای کنترل این ربات‌ها

</pre>
User-agent: ChatGPT-User
Allow: /

User-agent: PerplexityBot
Allow: /

User-agent: CCBot
Disallow: /

User-agent: ClaudeBot
Disallow: /

User-agent: *
Allow: /
<pre>

با این کار فقط ربات‌های مفید به سایتت دسترسی دارن و بقیه راهی ندارن!

با این تنظیمات:

• ربات ChatGPT و Perplexity می‌تونن کل سایتت رو بخونن

• Claude و CCBot دسترسی ندارن

• بقیه‌ی ربات‌ها هم طبق خط آخر دسترسی دارن (مگر اینکه مشخص شده باشن)

کجا باید این فایل رو قرار بدی؟

فایل robots.txt باید توی ریشه‌ی سایتت باشه. یعنی آدرسش بشه:

https://domain.com/robots.txt

اگه نمی‌دونی چک کنی فایل robots داری یا نه، فقط همین آدرس رو توی مرورگر بزن و ببین چیزی هست یا نه.

یه نکته حرفه‌ای: از ابزارهای چک ربات استفاده کن

برای اینکه مطمئن شی ربات‌هایی که می‌خوای واقعاً به سایتت دسترسی دارن یا نه، می‌تونی از ابزارهایی مثل:

• https://www.robotstxt.org/robotstxt.html

• یا تستر robots در سرچ کنسول گوگل (برای گوگل‌بات)

استفاده کنی.

فایل robots.txt مثل یه فیلتره. اگه درست تنظیمش کنی، می‌تونی محتوای خوبتو در اختیار ربات‌های مفید بذاری و جلوی بقیه رو بگیری. اینجوری هم از منابع سرورت بهتر استفاده می‌کنی، هم به جای اینکه محتوات بی‌نام و نشان استفاده شه، وارد دنیای جواب‌های هوش مصنوعی می‌شی و دیده می‌شی.

۳. سرعت و ساختار لود شدن سایت خیلی مهمه

یکی از چیزایی که خیلی‌ها نمی‌دونن اینه که ربات‌های هوش مصنوعی معمولاً وقت زیادی ندارن تا کل سایتتو بخونن و آنالیز کنن. برخلاف کاربرهای انسانی که ممکنه چند دقیقه تو یه صفحه بچرخن، ربات‌های AI معمولاً فقط ۱ تا ۵ ثانیه فرصت دارن تا محتوای صفحه‌تو بخونن و تصمیم بگیرن که مفیده یا نه.

پس اگه محتوای اصلیت دیر لود شه یا ته صفحه باشه، به‌راحتی از چشم این ربات‌ها می‌افته!

چرا سرعت اهمیت داره؟

ربات‌های AI (مثل ChatGPT وقتی از مرورگر استفاده می‌کنه، یا Perplexity که صفحات رو سریع کراول می‌کنه)، معمولاً برای جلوگیری از مصرف بیش‌ازحد منابع، با محدودیت زمانی و پردازشی روبه‌رو هستن. اگه تو این تایم کوتاه نتونن به محتوای اصلی برسن، بیخیال می‌شن و می‌رن سراغ یه سایت دیگه.

یعنی حتی اگه مقاله‌ت خیلی ارزشمند باشه ولی دیر لود بشه، فایده‌ای نداره.

چیکار کنیم که محتوا سریع، شفاف و قابل خوندن باشه؟

۱. محتوای مهم رو بیار بالا

همون چند خط اول مقاله‌ت باید شامل خلاصه جواب، تیتر مهم یا جواب مستقیم به سوال باشه. مثلاً اگه مقاله‌ت درباره «بهترین زمان سفر به شیراز» هست، جواب دقیق رو همون اول بده، بعد برو سراغ جزئیات.

۲. سرعت لود سایتت رو بررسی و بهینه کن

از ابزارهایی مثل:

• PageSpeed Insights

• GTmetrix

• WebPageTest

استفاده کن تا ببینی سرعت سایتت چقدره و کجاها نیاز به بهینه‌سازی داره.

۳. تصاویر رو فشرده و سبک کن

اگه قراره عکس بزاری، مطمئن شو فشرده‌ست و فرمت‌های مدرن مثل WebP استفاده کردی. این‌طوری صفحه سریع‌تر باز می‌شه و ربات می‌تونه راحت‌تر به متن برسه.

۴. از CDN استفاده کن

CDN مثل Cloudflare باعث می‌شه محتوای سایتت از نزدیک‌ترین سرور به کاربر یا ربات لود بشه. این یعنی زمان بارگذاری کمتر، مخصوصاً برای ربات‌های بین‌المللی مثل Perplexity که سرورهاش ممکنه از جای دیگه باشه.

۵. از لود تنبل (Lazy Load) فقط برای چیزای غیرضروری استفاده کن

تصاویر انتهای مقاله یا ویدیوها رو با لود تنبل بارگذاری کن، ولی محتوای اصلی صفحه رو نذار با تأخیر بیاد بالا. متن مقاله باید فوراً دیده شه.

یه نکته مخفی برای حرفه‌ای‌ها

بعضی از ابزارهای AI مثل Perplexity، فقط نسخه HTML اولیه صفحه رو بررسی می‌کنن. یعنی اگه متن اصلیت تو JS یا بعد از کلی DOM-manipulation ظاهر بشه، اصلاً خونده نمی‌شه. پس هرچی محتوا مهم‌تره، باید مستقیم توی HTML اولیه باشه.

آیا این روش‌ها با سئوی معمول تداخلی دارن؟

نه تنها تداخلی ندارن، بلکه بیشترشون باعث بهبود سئوی معمولی هم می‌شن. وقتی محتوای تمیز بنویسی، ساختار درست بچینی، سرعت سایتت بالا باشه و دسترسی ربات‌ها منطقی تنظیم شده باشه، هم گوگل خوشحال میشه هم AI ها.

یه نکته مهم درباره داده‌های ساختاریافته (Structured Data)

برای اینکه ربات‌ها بهتر بفهمن صفحه‌ات درباره چیه، بهتره از داده‌های ساختاریافته مثل JSON-LD استفاده کنی. مخصوصاً برای مقاله‌ها، محصولات، سوالات پرتکرار (FAQ) و…

مثلاً:

{
  "@context": "https://schema.org",
  "@type": "Article",
  "headline": "3 راه برای بهینه‌سازی سایت برای ربات‌های هوش مصنوعی",
  "author": {
    "@type": "Person",
    "name": "جلال ترابی"
  },
  "datePublished": "2025-04-12"
}

بهینه سازی سایت برای chatgpt یکی از مسائلی هست که اگه موارد بالا رو رعایت کنی قطعا میتونی موفق ظاهر بشی. 

جمع‌بندی بهینه سازی سایت برای چت بات ها

تا همین چند وقت پیش، همه‌چی خلاصه می‌شد تو گوگل و بازی با الگوریتم‌هاش. اما الان با ظهور ربات‌های هوش مصنوعی مثل ChatGPT و Perplexity، یه مدل جدید از جستجو وارد زندگی ما شده؛ مدلی که دیگه دنبال لینک نیست، دنبال جواب آماده‌ست.

تو این مقاله با هم بررسی کردیم که اگه بخوای تو این مدل جدید سرچ دیده بشی، باید سایتت رو یه‌جوری بسازی که برای ربات‌های AI مثل یه کتاب ساده و جذاب باشه. سه تا اصل مهم رو یاد گرفتیم:

1. ساختار سایتت باید تمیز، ساده و قابل فهم باشه (نه پر از جاوا و شلوغ‌کاری)

2. فایل robots.txt باید هوشمندانه تنظیم شه تا فقط ربات‌های مفید دسترسی داشته باشن

3. محتوای ارزشمند باید تو چند ثانیه اول قابل دسترسی باشه، چون وقت ربات‌ها کمه

این یعنی دیگه فقط به فکر سئوی سنتی نباش، باید یه قدم جلوتر بری و به «سئوی هوش مصنوعی» هم فکر کنی.

اگه واقعاً می‌خوای سایتت تو نسل جدید جستجوها هم دیده بشه، از همین امروز این کارها رو برای بهینه سازی چت بات ها شروع کن. و اگه نمی‌دونی دقیقاً باید از کجا شروع کنی یا چه استراتژی برات مناسبه، خبر خوب اینه که تنها نیستی. من، جلال ترابی، به عنوان منتور سئو کنارتم تا سایتتو نه فقط برای گوگل، بلکه برای آینده‌ی سرچ آماده کنم. کافیه از صفحه منتورینگ سئو درخواست برام ارسال کنی.